Uçak pilotluğu mu daha zordur, yoksa helikopter pilotluğu mu?

“Uçak kullanmak mı, yoksa helikopter kullanmak mı daha zor?” sorusunun cevabı için doktora tezi yazacak bir araştırmaya gerek yok. İşte kararı kendi kendinize vermenize yardımcı olacak bazı temel bilgiler.

Hava aracının kaldırma gücü, uçaklarda kanatlar üzerinde oluşurken çekme/itme gücü çoğunlukla kanatlara monte edilmiş pervaneli veya türbinli (jet) bir motorla sağlanır. Helikopterlerde ise motorun ürettiği dönüş bir transmisyon vasıtası ile gövde üzerindeki pervaneye aktarılır. Şekil olarak kanada benzeyen bu pervanenin açısı değiştirilerek kaldırma gücü elde edilir. Uçaklar kalkış ve iniş yapabilmek için belirli uzunluktaki pistlere ihtiyaç duyarken helikopterler panel tabir edilen, 50×50 metre gibi emniyetli küçük sahaları kalkış ve iniş için kullanabilirler. Bazı arızalarda helikopterler için de pist ihtiyacı olur.

Uçak gazları rölantide süzülüş kabiliyetini kullanarak iniş yapar. Dolayısıyla uçakların piste yaklaşma açısı helikopterlerden daha düşüktür. Uçakta, piste belli bir süratle yaklaşılır ve pist başında uçağı yere paralel hale getirerek ve devamında pistin ilk 1/3’lük kısmına sürat düşerken teker konarak iniş tamamlanır. Helikopterse belirlenen 50×50 metrelik panele güç kullanarak iniş yapar ve pilot helikopterin süratini düşürerek panele değdiğinde sıfır süratte olacak şekilde planlama yapmak durumundadır.

Uçaklarda hareketli parçalar motor, pervaneler, flap denilen küçük kanatçıklar ile sınırlı iken helikopterde gövde hariç hemen her parça döner. Uçaklarda kumanda edilen sistemler (lövye-pedallar-gaz kolları), geniş bir sahada hareket ederken helikopterde çok küçük hareketlere kumanda verilir.

Kısacası uçak ve helikopterin pilotajının kumanda tekniklerinde farklar vardır. Bunun dışında özellikle yere yakın konumdaki helikopterler acil durumlarda daha tehlikelidir. Çünkü helikopterlerin süzülerek uzak bir mesafedeki alana inme kabiliyetleri daha sınırlıdır. Fakat uçaklar bir motor arızasında belirli mesafedeki düzlüğe emniyetli biçimde inebilirler. Kullanım açısından ise uçak pilotajı daha kolay ve az yorucu olarak kabul edilir.    

Bütün bunlara rağmen, pilotlukta pantolon hissi denilen duyumsamanın esas faktör olduğu söylenebilir. Pantolon hissi, kısaca pilotun iniş sırasında uçağın kuyruk kısmını kendisinin bir uzantısı gibi hissedebilme yeteneğine denir. Pantolon hissine sahip olan biri genel olarak uçağa veya helikoptere uyum sağlamakta ve kullanmakta zorluk çekmez. Fakat birbirine geçiş aşamasında bazı kumanda alışkanlıkları eğitimde zorlanmaya ve bir alışma devresine ihtiyaç duyar. Kısacası uçuş emniyeti yönünden avantajları ve dezavantajları olmakla beraber temel pilotaj becerileri olan biri için uyum döneminden başka bir zorluk yoktur..

Gökhan Karakuş

Paylaş